“Lekker dan, kaal op je twintigste”

Evelien Pabbruwe (39) heeft alopecia, is coach voor mensen met deze aandoening én geeft training aan haarwerkspecialisten. Als gepassioneerd voorvechter voor mensen die strugglen met haarverlies, deelt zij haar inzichten over zelfacceptatie, de rol van kappers en haar toekomstige plannen om meer bewustzijn te creëren rond dit onderbelichte thema.“ Alopecia heeft niet alleen invloed op het haar óp je hoofd, het heeft ook impact op wat er ín je hoofd gebeurt.”

Haarverlies heeft impact op iemands leven. Als iemand die zelf al meer dan twintig jaar alopecia heeft, begrijpt Evelien de emotionele roller- coaster die mensen doormaken wanneer ze hiermee geconfronteerd worden. Ze blikt terug op het moment dat alopecia bij haar werd vastgesteld. “Op mijn achttiende begon mijn haar dunner te worden. Uit een reeks bezoeken aan dermatologen en internisten bleek dat ik kerngezond was, maar werd er wel alopecia androgenetica geconstateerd. Het was een geweldige mokerslag. ‘Lekker dan, kaal op je twintigste’, dacht ik. En er was dus niets aan te doen.”

Kop in het zand

Eveliens aanpak om met deze verandering om te gaan, was te doen alsof het niet bestond. Ze vermeed spiegels en bekeek geen foto’s van zichzelf. “Opmerkingen over mijn steeds dunner wordende haar deed ik af met een grapje,” vertelt ze. Ze probeerde ook van alles om het tegen te gaan. “Diëten, massages, kruiden en vitamines slikken,” somt ze op. “Maar het voelde als een tikkende tijdbom, want ik wist dat het niet beter zou gaan worden; hoogstwaarschijnlijk zou ik alleen maar minder haar overhouden. Zonder dat ik daar ook maar enige controle over had.” Gaandeweg kon ze het niet meer negeren en ging ze met haar moeder naar een haarsalon die gespecialiseerd was in haarwerken. “Ik vond het afgrijselijk, voor mij voelde het als een eindstation,” herinnert ze zich. “Toen ik daar haarwerken probeerde, kwam echt de klap. Ik heb heel hard gehuild. Een soort ontlading; op dat moment moest ik het onder ogen komen, ik kon niet meer om de feiten heen. Ik was toen ook blij dat ik iets gevonden had wat er goed uitzag. Aanvankelijk dacht ik dat het dragen van een haarwerk nooit zou wennen, net als dat je een beugel of lenzen krijgt. Maar het went.”

Grote impact

Evelien wilde anderen ondersteunen die hetzelfde meemaakten. “Ik heb een achtergrond in de sociale psychologie en werkte jarenlang in het bedrijfsleven. Ik miste op een gegeven moment het een-op-een contact.” Ze volgde een coachingsopleiding en begon in maart vorig jaar voor zichzelf. “Ik hou ervan om resultaatgericht te werken en coachen is dat bij uitstek; je bespreekt samen een doel en beweegt die kant op.” Na een half jaar freelancen besloot zij zich te gaan specialiseren en een eigen praktijk op te zetten. Wat deed haar besluiten specifiek alopecia-coach te worden? “Toen mij dit twintig jaar geleden overkwam, was er geen support rondom haarverlies. Medisch overkomt je in principe niet iets dat verschrikkelijk is; je bent gezond, kunt er oud mee worden en hebt geen pijn. Maar haarverlies is niet iets simpels. Het raakt onderwerpen als je eigen identiteit en vrouwelijkheid en het voelt als verlies van regie en controle. Alopecia heeft niet alleen invloed op het haar óp je hoofd, het heeft ook impact op wat er ín je hoofd gebeurt.”

Taboe

“Nog steeds is er weinig aandacht voor die kant van haarverlies. Als psycholoog, coach en ervaringsdeskundige wilde ik in dat gat springen. Dat vond ik best spannend, want naast mijn vrienden en familie weet niet iedereen dat ik alopecia heb. Maar ik ben blij dat ik het heb gedaan en krijg fijne reacties van mijn omgeving.” Evelien benadrukt het belang van begrip enerkenning voor mensen met alopecia. “Voor mijn gevoel ben ik in de schijnwerpers gaan staan. Ik wil meer aandacht en ruimte creëren voor de onderbelichte bijverschijnselen van haarverlies. Er een gezicht en een stem aan geven. Het is zo zonde als mensen daar alleen mee ploeteren. Mensen kunnen daar eenzaam in zijn. Het is een onderwerp waar mensen niet gezellig over kletsen. Het is een taboe waar nog steeds een stigma omheen hangt.”

Meerwaarde

Volgens Evelien vinden veel mensen het lastig hun haarverlies te accepteren. “ Accepteren is een beladen woord, mensen kunnen er boos van worden. ‘Je kan ermee leren leven, maar niet accepteren,’ hoor ik vaak terug. Maar ik geloof dat accepteren een keuze is. Het haarverlies is een gegeven, iemand heeft dat. Accepteren hoeft niet te betekenen dat het leuk is, het betekent dat je leert om niet te vechten tegen iets dat zo is. Dat kost bakken energie en daar wordt niemand een leuker mens van.” Evelien probeert mensen zich bewust te laten worden van hun eigen gedachten en gevoelens én aan te leren daar ook met afstand naar te kunnen kijken. “Als dat lukt, krijgt iemand meer grip en is er meer ruimte voor het genieten van wat er nu is,” legt ze uit. Tijdens het begeleiden van mensen met haarverlies merkt Evelien dat zij als ervaringsdeskundige meerwaarde mee kan brengen. “Wat ik terug hoor, is dat mensen het heel fijn vinden dat ik precies weet waar ze het over hebben. Mensen voelen zich veilig, durven advies te vragen. Ik wissel regelmatig af met mijn eigen ervaringen tijdens coachingsgesprekken, net waar behoefte aan is.”

Training voor haarwerkspecialisten

De rol van kappers is ook van groot belang. Evelien gelooft dat kappers een belangrijke taak kunnen vervullen in het verstrekken van informatie. “Bijvoorbeeld door in grote lijnen te vertellen hoeveel mensen het hebben en wat voor vormen er zijn,” vult ze aan. “Kappers zijn ook de aangewezen personen mensen door te verwijzen, bijvoorbeeld naar een haarwerkspecialist of naar de alopecia verenging.”

Voor de ANKO Academie verzorgt Evelien dit najaar de training Omgaan met klanten met alopecia, speciaal voor leden van de ANKO Sectie Haarwerken. Tijdens deze training leren haarwerkspecialisten verschillende communicatietechnieken om klanten met alopecia zo goed mogelijk te kunnen helpen. Het is een interactieve training waar veel ruimte is om ervaringen met andere haarwerkers uit te wisselen. Daarnaast wil Evelien haar expertise verder verspreiden door (online) webinars te geven om mensen te ondersteunen met de mentale en emotionele aspecten van alopecia. “Ik hoop met mijn werk mensen te helpen en te empoweren om te genieten van het leven ondanks de uitdagingen van haarverlies. Om te helpen mensen uit de slachtofferrol te bewegen zodat ze hun geluk niet laten afhangen van de hoeveelheid haar op hun hoofd.”

Eveliens boodschap is duidelijk: alopecia mag dan wel iemands fysieke verschijning beïnvloeden, maar het zou eeuwig zonde zijn als het ook iemands identiteit volledig definieert. Met haar coaching en pleitbezorging hoopt ze een positieve verandering teweeg te brengen en het taboe rondom haarverlies te doorbreken.

Ben jij lid van de ANKO Sectie Haarwerken en wil je je inschrijven voor de training Omgaan met klanten met alopecia? Ga dan snel naar anko.nl/academie!